Mijn Veilige School

Schoolveiligheidsplan opstellen

Elke school is verplicht om een schoolveiligheidsplan op te stellen. Graag informeren wij u over de wijze waarop u een goed schoolveiligheidsplan kunt opstellen. In onderstaande tekst geven wij antwoord op de volgende vragen:

• Wat is een schoolveiligheidsplan?
• Waarom een schoolveiligheidsplan?
• Hoe maak je een schoolveiligheidsplan?
• Hoe kom ik aan een format schoolveiligheidsplan?

Wat is een schoolveiligheidsplan?

Een schoolveiligheidsplan is een document waarin wordt beschreven op welke wijze een school zorgdraagt voor de algehele veiligheid, zowel voor de leerlingen als ook voor de medewerkers en zowel met betrekking tot de sociale veiligheid als ook tot de fysieke veiligheid. In een goed schoolveiligheidsplan wordt in ieder geval beschreven:

• wat de visie van de school is op het onderwerp veiligheid
• wat de verantwoordelijkheden zijn van verscheidene functies, zoals bijvoorbeeld de veiligheidscoördinator, de preventiemedewerker, een bedrijfshulpverlener, de coördinator van het pestbeleid, het aanspreekpunt voor het melden van pestincidenten, de aandachtsfunctionaris, de interne vertrouwenspersoon et cetera
• hoe de belangrijkste veiligheidsfuncties kunnen worden gecontacteerd
• wat de pedagogische visie en de kernwaarden van de school zijn
• welke gedragsprotocollen er van kracht zijn
• wat de schoolregels zijn en de daarbij behorende sancties
• wat het beleid is ten aanzien van verboden middelen en voorwerpen
• wat de afspraken zijn t.a.v. absentie en verzuim
• hoe het beleid tegen pesten is vormgegeven, inclusief pestpreventie en een pestprotocol
• minimaal protocollen m.b.t. agressie en geweld, huiselijk geweld en kindermishandeling, seksuele intimidatie en discriminatie en racisme
• hoe de medewerkers zich verder kunnen professionaliseren op het gebied van sociale veiligheid
• hoe het Arbobeleid is vormgegeven
• de RI&E en het bijbehorende Plan Van Aanpak
• het ontruimingsplan
• indien aanwezig het calamiteitenplan
• indien aanwezig het BHV-plan
• een rapportage t.a.v. de brandveiligheid zoals een keuringsrapport blusmiddelen
• welk meetinstrument wordt gebruikt om periodiek een actueel en representatief beeld te verkrijgen van de veiligheidsbeleving van leerlingen (zoals bijvoorbeeld de jaarlijkse leerlingenquête)
• hoe de melding, doormelding, registratie en evaluatie van veiligheidsincidenten is vormgegeven
• indien van toepassing een reglement cameratoezicht
• hoe er wordt omgegaan met de verwerking van persoonsgegevens, zoals bijvoorbeeld welke gegevens wel of juist niet worden verwerkt in het leerlingdossier
• bijzondere afspraken met betrekking tot de informatieverstrekking aan gescheiden ouders
• door wie en onder welke omstandigheden de kluisjes, tassen en jassen van leerlingen mogen worden gecontroleerd
• vanaf 50 medewerkers een klokkenluidersregeling
• de klachtenregeling
• hoe de evaluatie van het schoolveiligheidsplan is vormgegeven

Waarom een schoolveiligheidsplan?

Elke school is wettelijk verplicht om een veiligheidsplan op te stellen. Dit schoolveiligheidsplan is gebaseerd op de Arbowet en op de Wet Veiligheid op school:

• Reeds sinds 1 januari 1994 verplicht de Arbowet alle werkgevers tot het maken van een Risico-Inventarisatie & -Evaluatie (RI&E). In dit document brengen werkgevers de risico’s van het werk in kaart, maken zij hiervoor beleid en leggen zij vast op welke wijze dit beleid wordt geëvalueerd.
• Daarnaast is sinds 1 augustus 2015 de ‘Wet Veiligheid op school’ van kracht. Deze wet vereist dat scholen een sociaal veiligheidsbeleid voeren dat is verankerd in de dagelijkse praktijk en dat is gericht op zowel de preventie als op de afhandeling van incidenten.

Naar aanleiding van de ’Wet Veiligheid op school’ hebben de PO-raad en de VO-raad tezamen het ‘Actieplan Sociale veiligheid op school’ opgesteld. Dit actieplan helpt scholen om hun sociale veiligheidsbeleid vorm te geven. Hierbij wordt de aandacht gevestigd op:

• een schoolbrede aanpak
• duidelijke normen en waarden
• pedagogisch vakmanschap
• brede interventies die passen bij de visie en de context van de school

Het ‘Actieplan Sociale veiligheid op school’ wordt veelal beschouwd als een document met slechts een adviserende status. Desalniettemin is dit actieplan gebaseerd op zowel de ’Wet Veiligheid op school’ als op de daarbij behorende ‘Memorie van toelichting’. Het ‘Actieplan Sociale veiligheid op school’ kan daarom beter worden beschouwd als een verzameling sectorbrede afspraken.

Hoe maak je een schoolveiligheidsplan?

Om een schoolveiligheidsplan op te stellen, moet allereerst worden vastgesteld in hoeverre het reeds beschikbare materiaal voldoet aan alle wettelijke verplichtingen. Hiertoe kunt u gebruik maken van de Kwaliteitsscan Schoolveiligheidsplan.

Het is aan te raden om bij het opstellen en optimaliseren van het schoolveiligheidsplan een externe expert in te zetten:

1. Dit geeft de garantie dat het schoolveiligheidsplan daadwerkelijk zal gaan voldoen aan alle wettelijke verplichtingen.
2. Deze kan op basis van een ruime ervaring ervoor zorgen dat het schoolveiligheidsplan geen papieren tijger wordt, maar daadwerkelijk zal worden gebruikt door uw medewerkers.
3. Het realiseert een significante besparing in termen van tijd en kosten.

Wanneer een school (eerst) zelf aan de slag wil gaan, dan kan gebruik worden gemaakt van een tweetal hulpmiddelen:

• De PO-raad, de VO-raad en de Stichting School & Veiligheid hebben tezamen het Digitaal Veiligheidsplan ontwikkeld. Dit instrument maakt scholen allereerst bewust van de factoren die de sociale veiligheid op school beïnvloeden. Daarnaast maakt het inzichtelijk in welke mate het veiligheidsbeleid reeds op orde is en in welke mate het veiligheidsbeleid nog nadere aandacht behoeft. Hierbij dient te worden opgemerkt, dat het werken met het Digitaal Schoolveiligheidsplan nuttig kan zijn als eerste indicatie, maar dat deze tool geenszins leidt tot een schoolveiligheidsplan wat voldoet aan alle wettelijke vereisten.
• De Algemene Onderwijsbond heeft de brochure ‘Veilig onderwijs, schoolveiligheidsplan’ uitgebracht. Deze brochure bespreekt de belangrijkste spelers bij de totstandkoming van het veiligheidsbeleid, hoe belanghebbenden kunnen worden betrokken bij de implementatie daarvan en in welke stappen dit zou kunnen worden gedaan. Hierbij dient te worden opgemerkt, dat deze tool nuttig kan zijn om een idee te krijgen van het proces, maar dat de concrete inhoud van een schoolveiligheidsplan hierin niet aan bod komt.

Hoe kom ik aan een format schoolveiligheidsplan?

Om enig idee te krijgen van de opzet van een schoolveiligheidsplan, zou u in principe op de website van andere scholen eens hun schoolveiligheidsplan kunnen bekijken. Het nadeel van deze aanpak is echter, dat de kans groot is dat het door u geraadpleegde schoolveiligheidsplan eveneens niet voldoet aan alle wettelijke verplichtingen, zodat u hiermee niet veel zult opschieten.

Als u gebruik wilt maken van een format schoolveiligheidsplan wat zowel compleet als zeer bruikbaar is, dan willen wij u wijzen op ons eigen format schoolveiligheidsplan. Deze wordt gebruikt tijdens ons Optimalisatietraject Schoolveiligheidsplan. Dankzij dit format bent u ervan verzekerd:

1. dat uw schoolveiligheidsplan zal voldoen aan alle wettelijke verplichtingen
2. dat deze ook nog eens zeer efficiënt bruikbaar is, zodat het document daadwerkelijk gebruikt zal gaan worden door uw medewerkers

Vragen over het schoolveiligheidsplan

In dit artikel hebben wij u zo duidelijk mogelijk antwoord willen geven op de vragen: “Wat is een schoolveiligheidsplan?”, “Waarom een schoolveiligheidsplan?”, “Hoe maak je een schoolveiligheidsplan?” en “Hoe kom ik aan een voorbeeld schoolveiligheidsplan?”. Mocht u nog nadere vragen hebben, voelt u zich dan vrij om deze te stellen via ons contactformulier of vraag direct een offerte aan.