Grooming
Het Engelse werkwoord to groom betekent verzorgen. Het verwijst meestal naar de uiterlijke verzorging van een dier (to groom a dog) of naar het voorbereiden of trainen van iemand (to groom a sporting team). In die laatste betekenis wordt het ook gebruikt voor het versieren van een partner of voor het bereidwillig maken voor seksuele handelingen.
Wanneer we spreken over grooming op internet, dan wordt de laatstgenoemde betekenis bedoeld. Grooming is namelijk het proces waarbij iemand het vertrouwen wint van een ander met als doel om seksueel contact aan te gaan. Veelal wordt deze term pas gebruikt wanneer het beoogde seksuele contact wettelijk niet is toegestaan, zoals bijvoorbeeld aanranding, verkrachting, seksslavernij, incest of kinderporno. Grooming is dan het voorbereidend proces op dat seksueel misbruik.
Hoewel men op elke leeftijd slachtoffer kan worden van grooming, heeft dit artikel betrekking op de grooming van minderjarigen. Grooming op internet wordt ook wel digitaal kinderlokken genoemd.
De fasen van grooming
Het proces van grooming doorloopt een specifieke volgorde van fasen[1]. De dader:
1) selecteert een slachtoffer
2) wint het vertrouwen van het slachtoffer
3) vervult een behoefte van het slachtoffer
4) isoleert het slachtoffer
5) gaat seksueel contact aan met het slachtoffer
6) behoudt controle over het slachtoffer
Grooming en internet
Bijna elke jongere heeft toegang tot het internet en maakt er dagelijks gebruik van om berichten uit te wisselen en om te communiceren via social media. Ongeveer een kwart van hen doet aan sexting. Vanwege dit wijdverbreide en regelmatig seksueel getinte internetgebruik door jongeren is het niet moeilijk voor een pedofiel om met minderjarigen in contact te komen en om seksueel getinte gesprekken met hen aangaan.
Het internet maakt het bovendien gemakkelijker voor een pedofiel om de verscheidene fasen van grooming te doorlopen:
1) Het selecteren van een slachtoffer wordt gemakkelijker doordat de minderjarige foto’s online plaatst.
2) Het winnen van het vertrouwen wordt gemakkelijker doordat er vele mogelijkheden zijn om (ook anoniem) berichten uit te wisselen.
3) Het vervullen van een behoefte van het slachtoffer wordt gemakkelijker omdat er in privégesprekken gemakkelijker over behoeften gesproken kan worden.
4) Het isoleren van het slachtoffer wordt gemakkelijker omdat het contact sowieso al 1-op-1 is.
5) Het seksueel contact aangaan met het slachtoffer wordt gemakkelijker omdat het uitwisselen van naaktbeelden en het gebruik van een webcam reeds niet-fysiek seksueel contact mogelijk maken. Daarnaast maakt de uitwisseling van privéberichten het gemakkelijker om ook fysiek ergens af te spreken.
6) Het behouden van controle over het slachtoffer wordt gemakkelijker omdat de gevoerde gesprekken en de uitgewisselde naaktbeelden in het bezit zijn van de pedofiel.
Grooming en de wet
Grooming leidt tot seksueel misbruik, zoals bijvoorbeeld aanranding, verkrachting, seksslavernij, incest of kinderporno. Dit zijn stuk voor stuk zware misdrijven.
Daarnaast is het proces van grooming zelf wettelijk verboden sinds 1 januari 2010[2]. Het hoeft dus niet langer daadwerkelijk te komen van seksueel misbruik voordat de dader strafbaar is. In het wetboek van strafrecht wordt grooming als volgt omschreven:
“Hij die door middel van een geautomatiseerd werk of met gebruikmaking van een communicatiedienst een persoon van wie hij weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat deze de leeftijd van zestien jaren nog niet heeft bereikt, een ontmoeting voorstelt met het oogmerk ontuchtige handelingen met die persoon te plegen of een afbeelding van een seksuele gedraging waarbij die persoon is betrokken, te vervaardigen wordt, indien hij enige handeling onderneemt gericht op het verwezenlijken van die ontmoeting, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of geldboete van de vierde categorie”[3]
Referenties
[1] Lewis & Llewellyn, 2019: What is sexual grooming? Identifying the 6 stages
[2] Politie, 2019: Grooming
[3] Wetboek van Strafrecht, sinds 2010: Artikel 248e
Relevante workshops