Workshop Formatief handelen
In het onderwijs worden leerlingen voorzien van stukjes lesstof om gaandeweg een bepaald onderwerp in toenemende mate te leren beheersen. Hiervoor is het nodig om aandacht te geven aan zowel de optelsom (=summa) van al het geleerde als aan de vorm (=forma) van het leren. Summatief en formatief handelen vullen elkaar dus aan om een leerling optimaal vaardig te maken.
Na deze workshop kunnen de deelnemers leerlingen optimaal begeleiden bij hun eigen leerproces.
Tijdens de workshop worden de vijf fasen van formatief leren stap voor stap doorlopen waarbij bij elke fase duidelijk wordt welk formatief handelen wordt verwacht van de docent. In de eerste fase richten leerlingen zich op een leerdoel en de bijbehorende succescriteria. Hiervoor zal de docent vaardig moeten zijn in het vaststellen van leerdoelen en deze ook kunnen vertalen naar de juiste succescriteria. Daarnaast voorziet de docent de leerlingen in deze fase van feed-up. In de tweede fase gaan leerlingen oefenen en voorziet de docent de leerlingen van procesgerelateerde feedback om hen in de leerstand te houden. In de derde fase leveren de leerlingen een bepaalde prestatie en is het aan de docent om ervoor te zorgen dat elke leerling een prestatie levert. In de vierde fase ontvangen leerlingen feedback over hun prestatie en voorziet de docent de leerlingen van feedback over hoever men is gekomen ten aanzien van de succescriteria. Tot slot stellen de leerlingen in de vijfde fase zelf hun eventuele vervolgstappen vast en voorziet de docent de leerlingen van klassikale of individuele feedforward om de vervolgstappen te concretiseren en ook daadwerkelijk te zetten.
De deelnemers gaan aan de slag met hun persoonlijke ervaringen en uitdagingen, zodat al het geleerde direct toepasbaar is in de eigen lespraktijk. De inhoud van de workshop “Formatief handelen” wordt daarom vastgesteld in overeenstemming met de wensen van de school en de eigen ervaringen en leerwensen van de deelnemers. Vanwege dit maatwerk zal de uiteindelijke inhoud altijd uniek zijn, maar ter inspiratie zou kunnen worden gedacht aan de onderstaande leerdoelen.
Mogelijke leerdoelen
- Hoe summatief en formatief complementair zijn
- De cyclus van formatief leren
- Formatief handelen in elk van de 5 fasen
- Leerdoelen formuleren
- Leerdoelen vertalen naar succescriteria
- Feedup geven
- Het onderwijsleergesprek
- Procesgerichte feedback geven op inhoud
- Procesgerichte feedback geven op aanpak
- Procesgerichte feedback geven op leerhouding
- Leerlingen helpen
- Leerlingen in de leerstand houden
- Elke leerling een prestatie laten leveren
- Inhoudelijke feedback geven op een prestatie
- Leerlingen feedback aan elkaar laten geven (peerfeedback)
- Feedforward geven
- … en nog veel meer…