Workshop Differentiëren in de les
Leerlingen zijn het meest gemotiveerd en zij behalen het beste leerresultaat wanneer zij de lesstof aangeboden krijgen op een wijze die zo goed mogelijk bij hen past. Dit vraagt van de docent of leerkracht om de lesstof gedifferentieerd aan te bieden. Er zijn veel manieren om te differentiëren. Veel docenten en leerkrachten zien hier echter tegenop omdat zij veronderstellen dat differentiëren teveel tijd kost. Desalniettemin kan gedifferentieerd lesgeven juist ook veel tijd besparen. doordat het leidt tot een hoger leerrendement.
Na deze workshop kunnen de deelnemers effectief differentiëren op meerdere aspecten die het leerrendement verhogen.
Tijdens de workshop passeren meerdere manieren om te differentiëren de revue en wordt met elke geoefend aan de hand van eigen lesmateriaal zodat het geleerde direct in de praktijk kan worden toegepast. Een effectieve doch eenvoudige manier van differentiëren is bijvoorbeeld het differentiëren op leerniveau. Hierbij wordt eerst de basisstof behandeld, waarna een formatief toetsmoment volgt op basis waarvan de leerling ofwel moet gaan herhalen of mag gaan verrijken voordat men de klassikale summatieve toets krijgt. Een andere zeer effectieve wijze van differentiëren is het differentiëren op denkniveau volgens de taxonomie van Bloom. Hierbij leren de deelnemers om een vraag op zes verschillende niveaus te kunnen stellen, waarbij de leerling iets moet onthouden, begrijpen, toepassen, analyseren, evalueren of creëren. Deze vaardigheid is ook een uiterst krachtige tool tijdens het begeleiden van zelfstandig werk, omdat de docent hiermee elke vraag kan ómschrijven tot een hoger dan wel een lager niveau, al naar gelang de behoefte van de leerling op dat moment. Hierbij leren we ook hoe we ChatGPT het beste kunnen inzetten. Andere wijzen van differentiëren zijn bijvoorbeeld het differentiëren op werktempo, het differentiëren op begeleidingsbehoefte (zowel pre-teaching als re-teaching), het differentiëren op leerstijl (bijvoorbeeld Kolb), het differentiëren op leervoorkeur (bijvoorbeeld VALK) of het differentiëren op interesse.
De deelnemers gaan aan de slag met hun persoonlijke ervaringen en uitdagingen, zodat al het geleerde direct toepasbaar is in de eigen lespraktijk. De inhoud van de workshop “Differentiëren in de les” wordt daarom vastgesteld in overeenstemming met de wensen van de school en de eigen ervaringen en leerwensen van de deelnemers. Vanwege dit maatwerk zal de uiteindelijke inhoud altijd uniek zijn, maar ter inspiratie zou kunnen worden gedacht aan de onderstaande leerdoelen.
Mogelijke leerdoelen
- Wat differentiëren precies inhoudt
- De doelen van differentiëren
- De voorwaarden waaraan moet worden voldaan voordat kan worden begonnen met differentiëren
- Leerlingen clusteren
- Differentiëren op werktempo
- Differentiëren op leerniveau volgens het BHV-model
- Eenvoudig aan verrijkingsstof komen
- De taxonomie van Bloom
- De denkniveaus van Bloom gebruiken om te differentiëren
- Lesstof maken op alle denkniveaus
- Gebruik van ChatGPT
- Differentiëren op begeleidingsbehoefte
- Een verlengde instructie (reteaching) geven
- Preteaching verzorgen
- Differentiëren op interesse
- Differentiëren volgens de leervoorkeuren van VALK
- Differentiëren volgens de leerstijlen van Kolb
- Leerlingen te laten ervaren
- Leerlingen te laten overdenken
- Leerlingen te laten conceptualiseren
- Leerlingen te laten experimenteren
- Differentiëren inzetten om leerlingen te activeren
- … en nog veel meer…